ระหว่างวันที่ 27 กันยายน ถึง 4 ตุลาคม 2568 สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (IAS) ได้เข้าร่วมคณะผู้แทน นำโดย กรมเอเชียใต้ ตะวันออกกลาง และแอฟริกา กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) เดินทางเยือน สาธารณรัฐคาซัคสถาน และ สาธารณรัฐคีร์กีซ

คณะผู้แทนได้พบปะกับผู้แทนระดับสูงและสถาบันการศึกษาชั้นนำหลายแห่ง ได้แก่ มหาวิทยาลัยแห่งชาติคีร์กีซ (Kyrgyz National University), สถาบันวิจัยเชิงยุทธศาสตร์คาซัคสถาน (Kazakhstan Institute for Strategic Studies: KazISS), มหาวิทยาลัยนาซาร์บาเยฟ (Nazarbayev University), มหาวิทยาลัยมักซุต นาริกบาเยฟ (Maqsut Narikbayev University), มหาวิทยาลัยแห่งชาติอัลฟาราบี คาซัค (Al-Farabi Kazakh National University) และ มหาวิทยาลัยสุไลมาน เดมิเรล (Suleyman Demirel University) เพื่อหารือแนวทางการส่งเสริมความร่วมมือทางด้าน การวิจัย การศึกษา และการแลกเปลี่ยนระหว่างประชาชน (People-to-People Exchange) โดยเฉพาะในสาขา ความยั่งยืน เศรษฐศาสตร์ การท่องเที่ยว เอเชียศึกษา และการวิเคราะห์เชิงนโยบาย

ในการเยือนครั้งนี้ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จิรายุทธ สินธุพันธุ์ และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ฐิติรัตน์ ปั้นบำรุงกิจ ได้บรรยายพิเศษในหัวข้อ “Tourism, Soft Power, and Statecraft: Thailand in Global Politics” ณ มหาวิทยาลัยนาซาร์บาเยฟ (NU) และ มหาวิทยาลัยมักซุต นาริกบาเยฟ (MNU) โดยมุ่งอธิบายถึงบทบาทของประเทศไทยในการใช้ “การท่องเที่ยวเป็นเครื่องมือทางการพัฒนาและการสร้างอัตลักษณ์ของรัฐ” ซึ่งถือเป็นหนึ่งในกลไกทางการทูตแบบ Soft Power ที่ประเทศไทยดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จิรายุทธ ได้ชี้ให้เห็นว่า การท่องเที่ยวไม่เพียงสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนท้องถิ่น แต่ยังเป็นแรงขับเคลื่อนทางอ้อมของรัฐในการเข้ามามีบทบาทในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน คงไว้ซึ่งวัฒนธรรมท้องถิ่น และอนุรักษ์มรดกของพื้นที่ นอกจากนี้ยังส่งเสริมความครอบคลุมทางสังคม (Inclusivity) ทำให้คนในท้องถิ่นรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของชาติ ขณะเดียวกันก็ช่วยสร้างสันติภาพผ่านการเปลี่ยนมุมมองของผู้คนต่อพื้นที่ห่างไกล เช่น ภาคเหนือและภาคใต้ของประเทศไทย ซึ่งมีความหลากหลายทางวัฒนธรรมสูง

ในส่วนของ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ฐิติรัตน์ ได้ต่อยอดการบรรยายด้วยกรณีศึกษาที่มุ่งเน้นกระบวนการ “การท่องเที่ยวเชิงร่วมสร้างสรรค์ (Co-Creative Tourism)” อธิบายถึงพัฒนาการแนวคิดจาก การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism) สู่ การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (Sustainable Tourism) และ การท่องเที่ยวโดยชุมชน (Community-Based Tourism) ไปจนถึง การท่องเที่ยวเชิงร่วมสร้างสรรค์ (Co-Creative Tourism)  ซึ่งเปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่าย รวมถึงนักท่องเที่ยว มีส่วนร่วมในการออกแบบและวางแผนการพัฒนาพื้นที่อย่างมีส่วนร่วม เธอยังได้แสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้เครื่องมือ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) ในการศึกษาภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรมและการท่องเที่ยว โดยผสานความรู้ด้านพื้นที่เข้ากับความเข้าใจทางวัฒนธรรม เพื่อช่วยให้หน่วยงานท้องถิ่นสามารถออกแบบและพัฒนาพื้นที่ได้อย่างมีศักยภาพ

การบรรยายพิเศษดังกล่าวได้รับการตอบรับอย่างดีจากวงวิชาการ ด้วยความร่วมมือจาก กระทรวงการต่างประเทศไทย และ มหาวิทยาลัยเจ้าภาพในคาซัคสถาน โดยสะท้อนให้เห็นว่าการส่งเสริมการท่องเที่ยวของไทยมิได้เป็นเพียงกิจกรรมประชาสัมพันธ์ แต่เป็น กลไกเชิงยุทธศาสตร์ของรัฐ (Strategic Instrument of Statecraft) ที่มีบทบาทสำคัญในการกำหนดภูมิทัศน์การพัฒนาของประเทศนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541 เป็นต้นมา

ท้ายที่สุด ในฐานะผู้แทนประเทศไทยใน เครือข่ายคลังสมอง CICA Think Tank Forum สถาบันเอเชียศึกษาได้รับเกียรติให้เข้าร่วมในพิธีมอบแบบจำลอง เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ แด่ สำนักเลขาธิการการประชุมว่าด้วยมาตรการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจในเอเชีย (Conference on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia: CICA) โดยมี เอกอัครราชทูตไทยประจำคาซัคสถาน นางปิยะพิณ นิยมฤกษ์ เป็นผู้แทนมอบ และรับโดย นายฟาริด ดามีร์ลี รองเลขาธิการใหญ่ CICA

การเยือนครั้งนี้นับเป็นก้าวสำคัญในการเสริมสร้างความเชื่อมโยงทางวิชาการและนโยบายระหว่างประเทศไทยกับภูมิภาคเอเชียกลาง และเป็นเวทีในการส่งเสริมความเข้าใจร่วมกันผ่านการศึกษา ความร่วมมือทางวิจัย และการเสวนาระดับภูมิภาค